The Power of None, 2018

Voor Artefact 2018 creëerde Maarten Vanden Eynde het nieuw werk The Power of None, een installatie die op een veelzijdige manier de hedendaagse impact van silicium, maar ook zijn historiek en mogelijke toekomst, probeert te traceren.

Meer dan 90% van de aardkorst bestaat uit siliciumhoudende mineralen, wat van silicium (kiezel) na zuurstof het meest voorkomende element maakt.  Het wordt als basismateriaal gebruikt bij de productie van chips in computers, tv’s, gsm’s en alle soorten elektronische apparaten en halfgeleiders. Het wordt bovendien ook in grote hoeveelheden verwerkt in fotovoltaïsche zonnecellen. Sinds de start van de digitale revolutie werden siliciumchips steeds kleiner en kleiner, zoals voorspeld werd in Moore’s Law in 1965. Aan het begin van de 21e eeuw zijn de traditionele circuits van siliciumchips zo microscopisch klein geworden dat ze onbetrouwbaar zijn geworden, en hiermee ook het einde van de ‘silicon age’ aankondigen.

Het centraal element in The Power of None is een silicium kopie van het menselijk brein dat dienst doet als de kern van een prehistorische "computer". Het centrum is omgeven door een veld van siliciumschijfjes (‘silicon wafers’), het ruwe materiaal waarmee transistors gemaakt worden, die opgesteld zijn als circulaire zonnepanelen. Ze zijn verbonden met het centrale brein via draden uit ruwe koper. Op de siliciumschijven zien we afbeeldingen van diatomeeën. Deze diatomeeën (kiezelwieren) vormen een belangrijke groep van de micro-algen en zijn een van de meest voorkomende soorten fytoplankton. Een van hun unieke eigenschappen is dat ze omhuld zijn met een siliciumhoudend skelet. Onderzoekers gebruiken diatomeeën en andere eencellige algen als ‘templates’ om nieuwe zonnecellen te ontwikkelen die drie keer meer energie kunnen produceren dan de traditionele.

De diatomeeën die we zien in het werk, zijn afkomstig uit het wereldberoemde Universum Diatomacearum Möllerianum dat in een kluis bewaard wordt in de botanische tuin van Meise. Het is de heilige graal van de microbiologie, samengesteld door Johann Diedrich Möller in 1890, met niet minder dan 4026 verschillende kiezelwieren. Met behulp van gespecialiseerde fotografie en druktechnieken werden de originele beelden overgebracht op de siliciumschijven.

The Power of None maakt deel uit van het artistiek onderzoeksproject Triangular Trade waarin Vanden Eynde onderzoek doet naar de invloed van transatlantische handel in cruciale materialen zoals rubber, olie, ivoor, koper, katoen en uranium op de menselijke evolutie en vooruitgang, en op de creatie van natiestaten en andere globale machtsstructuren. Het project gaat op zoek naar de oorsprong van deze materialen en volgt hun (r)evolutionair pad terwijl ze verwerkt en getransformeerd worden in ‘world changing wonders’.

Maarten Vanden Eynde (BE)
°1977

Maarten Vanden Eyndes praktijk is gebaseerd op langdurige onderzoeksprojecten die op verschillende politieke en sociale thema’s focussen waaronder post-industrialisme, kapitalisme en ecologie. Sinds 2003 werkt Vanden Eynde aan zijn eigen onderzoeksveld dat hij ‘Genetology’ noemt – de wetenschap der eerste dingen – waarin hij de toekomstige erfenis van de mensheid onderzoekt. Zijn werk plaatst zich steeds op het kruispunt van heden en verleden, afwisselend voorwaarts kijkend naar de toekomst van gisteren en dan weer achterwaarts naar de geschiedenis van morgen.

Enkele recente tentoonstellingen zijn onder meer de Belgian Art Prize in Bozar, Brussel, België (2017), 2050. A Brief History of the Future in Palazzo Reale, Milan, Italy (2016) en The Royal Museums of Fine Art, Brussel, België (2015), In_Dependence op Performatik Biennale, Brussel, België (2017), Realitiés Filantes, #4 Biennale de Lubumbashi, D.R. Congo (2015), Beyond Earth Art in het Johnson Museum of Art, Ithaca, US (2014), Ja Natuurlijk/Yes Naturally in het Gemeentemuseum Den Haag, Nederland (2013), The Deep of the Modern, Manifesta9, Genk, België (2012).

In 2005 richtte hij samen met Marjolijn Dijkman Enough Room for Space (ERforS) op, een onafhankelijk kunstenaarsinitiatief dat internationale evenementen, residenties, onderzoeksprojecten en tentoonstellingen initieert en coördineert.