Pneumatologie. Figuren van adem en wind in de beeldende kunsten.

© Daniel Buren, Photo souvenir Daniel Buren, Westwind - Traveaux situés, Installation view, Buchmann Galerie, 2010

Pneumatologie. Figuren van adem en wind in de beeldende kunsten.

Vlad Ionescu

In de premoderne en moderne kunst werd de wind en de adem op een figuratieve manier voorgesteld en duidden ze sterke emoties aan. De hedendaagse kunsten hebben de wind en de adem als een intense figuratieve kracht gebruikt die de visuele eigenschap van een beeld in vraag stellen en het omvormen in een tactiele ruimte van sensaties. Deze presentatie brengt een paar sleutelmomenten van deze artistieke metamorfose in kaart.

We traceren de beweging van Marcel Duchamp die de toevalligheden van de wind verwelkomde, tot Giuseppe Penone, waar de wind als vormgevende kracht naar voren treedt. Ten slotte laten we ons beroeren door het werk van enkele grote “speculanten” van de 20ste eeuw, Bruce Nauman’s interventies in de Wide White Space (Antwerpen, 1974), de tactiele aanwezigheid van de wind in het werk van Ryan Gander of de volledige anesthesie van de beeldmatigheid in het werk van Terry Atkinson en Michael Baldwin.

De wind en het ademen tonen dat de kunstgeschiedenis als een virtuele kaart opgevat kan worden, een kaart waar leesbare iconografische motieven in tastbare velden van krachten omgevormd worden. De adem en de wind ontroven het beeld van haar beeldmatigheid om vervolgens het lichaam als een singuliere aanwezigheid voor stellen, onherleidbaar tot een “concept” of “icoon”. De wind en de adem zijn geen “motieven” maar strategieën die de kunst als een experiment met onverzoenbare krachten beschouwen.

Dit te verschijnen essay maakt deel uit een onderzoekproject geïnitieerd door prof. dr. Barbara Baert (KUL) en zal uitgegeven worden in een boek getiteld, Pneuma and the Visual Medium in the Middle Ages and Early Modernity (Peeters, 2016). Zie ook Barbara Baert, Kleine Iconologie van de Wind/ Wind. On the Origin of Emotion (Sint Joris Ghent, 2012)


Dr. Vlad Ionescu

Vlad Ionescu is postdoctoraal onderzoeker in architectuurtheorie aan de Faculteit van Architectuur en Kunst, Universiteit van Hasselt. Hij heeft het beeldbegrip in de moderne kunstgeschiedenis en filosofie onderzocht en werkt nu rond adaptief ontwerp van het architecturaal patrimonium.

STUK Labozaal
do 11 feb 201619:00

lezing in ENG

 

Deze lezing maakt deel uit van de Performanceavond van Artefact : Up in the Air. 
Reserveer je gratis ticket voor de avond via ticket@stuk.be 

Schrijf je in op onze nieuwsbrief